Uitspraak over de VAR van het Gerechtshof Den Haag

Bron: gelezen op http://www.vrijondernemend.nl met datum 31.8.2012
Het goed regelen van de arbeidsvorm die u als zelfstandige hanteert of wil gaan hanteren was al heel belangrijk maar wordt steeds belangrijker. Het werken met een VAR kan in vele gevallen goed werken, maar in steeds meer situaties blijkt toch dat de VAR zijn beperkingen heeft.

Onlangs is door het Gerechtshof in Den Haag in hoger beroep beslist dat een interim-manager die bij een aantal verschillende organisaties opdrachten uitvoerde maar dat deed via hetzelfde interim-bureau geen zelfstandig ondernemer is. Een behoorlijk aantal zelfstandigen komt op dezelfde wijze aan opdrachten. Om een heel lang verhaal kort te maken volgen hieronder de belangrijkste criteria waarop de beslissing van het Gerechtshof is genomen en wordt aangegeven welke criteria van geen of minder belang waren:
Van geen of minder belang waren in de beoordeling:

• De professionele zelfstandigheid (eigen uren bepalen, zelf  ……  plaats en tijd bepalen, zelfstandig werken);
• Niet doorbetaling tijdens vakantie, vrije dagen en ziekte;
• Het ontbreken van een gezagsverhouding;
• Het zorgen voor continuïteit door het werken met een interim-bureau;
• Het vergeten aan te vragen van een nieuwe VAR (oude VAR was wel aanwezig).

Van groot belang waren in de beoordeling:

• Het hebben van één opdrachtgever, namelijk het interim-bureau;
• De feitelijke situatie van het ontbreken van 3 to 7 opdrachtgevers zoals bij het aanvragen van de eerste VAR is opgegeven (het gaat dus niet om het hebben van de VAR maar of de informatie klopt op basis waarvan de VAR is afgegeven);
• De afhankelijkheid van de interim-manager van het bureau voor het verkrijgen van opdrachten, dus niet zelf het acquireren van opdrachten (economisch afhankelijk dus);
• Het hebben van een overeenkomst met het interim-bureau waarin opgenomen is:

1.  Een concurrentiebeding;
2.  Voorbehoud van zelfstandigheid (kennelijk twijfelt het bureau aan de zelfstandigheid van de interim-manager);
3.  Intellectueel eigendom/geheimhouding, alle informatie blijft eigendom van het bureau;
4.  Het voor drie opeenvolgende opdrachten afsluiten van dezelfde overeenkomst met het bureau waardoor de interim-manager niet de vereiste zelfstandigheid bezit ten opzichte van het bureau.
Wat betekent dit nu voor zelfstandigen en de interim-bureaus?
Allereerst zijn de punten 1 t/m 3 bepalingen die in vrijwel alle overeenkomsten voorkomen en zelfs in modelovereenkomsten zijn opgenomen. Als advies kan gegeven worden dit niet meer zo stellig op te nemen.
Daarnaast is het werken met meerdere bureaus aan te bevelen al is dit in de praktijk vaak niet eenvoudig omdat opdrachten vaak verlengd worden en er een band ontstaat met het bureau. Het hebben van een aantal zelf verworven kleinere opdrachten naast een grote opdracht kan helpen maar is niet makkelijk te realiseren. Het doen van eigen acquisitie is zeker aan te bevelen. Het aantonen hierdoor van economische zelfstandigheid is belangrijk.
Tevens is het lopen van debiteurenrisico door de zelfstandige van belang. Het bureau dient pas de zelfstandige te betalen als de opdrachtgever het bureau betaald heeft.
Overigens is het te verwachten dat de interim-bureaus strengere controles gaan krijgen van de belastingdienst. Het werken zonder VAR of met een VAR waarbij niet aan de spelregels wordt voldaan, kan zeker ook het interim-bureau ten laste worden gelegd. Zij hebben tenslotte de mogelijkheid dit te controleren. Daarnaast is de feitelijke situatie bij het uitvoeren van opdrachten van belang en niet het ingevulde VAR formulier waarop de VAR is verkregen. En ook dit is bekend bij het bureau. Dus werk aan de winkel.
En nu?
Het is zaak voor zelfstandigen goed te beoordelen via welke bureaus en met welke contracten gewerkt gaat worden. Daarnaast is het volgens waarheid invullen van de VAR aanvraag belangrijk. Vervelend kan het worden als de waarheid zo is dat er geen VAR wordt afgegeven. Dan dient de zelfstandige te gaan werken met een andere vorm waarbij de zelfstandigheid is geregeld.
Er zijn meerdere arbeidsvormen mogelijk die je als zelfstandige kunt gebruiken waarbij er geen VAR nodig is. Zeker voor langere opdrachten of de verwachtte mogelijkheid van verlengen noodzaakt de zelfstandige maar ook het bureau tot het nemen van eigen verantwoordelijkheid.