Willekeur bij wijntest? Zo kan het eerlijker

Bron: nieuwsbrief Z24 2.8.2013
Wijntests blijken te leiden tot willekeurige uitkomsten. Zelfs het oordeel van echte experts is grillig. Twee wetenschappers denken een betere testmethode voor wijnen te hebben.

Als je dezelfde wijnen aan verschillende wedstrijden laat meedoen, krijg je totaal verschillende uitkomsten. Een wijn die een ‘gouden medaille’ wint in de ene wedstrijd, krijgt geen enkele onderscheiding in een andere. De Britse krant The Guardian publiceerde er afgelopen juni nog een uitgebreid artikel over.
Opvallend aan blinde tests op dit gebied is vooral dat het oordeel van gerenommeerde vinologen grillig blijkt, als ze een serie wijnen moeten proeven bij een test. De hogere prijs die je betaalt voor een prijswinnende wijn kan daarmee tamelijk willekeurig zijn.

Wijntests: zuinige of gulle jury
Twee wetenschappers, Victor Ginsburg en Israel Zang, denken dat de sleutel ligt bij manier van jureren: bij wijnwedstrijden proeven juryleden verschillende wijnen, die  ……
  ze niet alleen beoordelen, maar ook nog eens onderling vergelijken (ranken).
Dat veroorzaakt grote verschillen: het ene jurylid is zuiniger met hoge cijfers dan een ander in een andere wedstrijd; ook kunnen de marges in hun ranking verschillen: de een ziet een klein verschil met een wijn, de ander een groter verschil.

Eén stem op meerdere wijnen
Ginsburg en Zang stellen Vox, een website voor economen, een andere methode voor: geef elk jurylid één stem, die ze mogen uitbrengen op één of op meerdere wijnen die het jurylid de beste vindt. Als ze er drie kiezen telt de stem voor een derde per gekozen wijn mee; als ze slechts één wijn kiezen, telt de stem volledig mee voor de betreffende wijn. De optelsom van alle stemmen bepaalt vervolgens de winnaar.
Die optelsom heet in de wetenschap de zogeheten Shapley-waarde. De methode voor de berekening hiervoor is ontleend aan de speltheorie. Ze objectiveert een keuze, ongeacht waarde-oordelen over beoordelingscijfers en rankings.
Met de methode, zo betogen de wetenschappers, krijg je een objectieve winnaar van wijntesten. Niet langer het oordeel van een zuinige brombeer of een gulle drinker.
bron: http://www.z24.nl/ondernemen/willekeur-bij-wijntest-zo-kan-het-eerlijker