Opiniestuk uit Elsevier 14.5 2016 door Syp Wynia
Het belang van nationale staten blijft groot, juist door de migratie.
Het belang van nationale staten blijft groot, juist door de migratie.
Nederlandse Turken die niet willen dat er kritiek wordt geuit op de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, geven Nederlands-Turkse critici van Er-dogan aan bij de Turkse politie. Een Nederlands-Marokkaans gemeenteraadslid van D66 in Ede nam het initiatief voor een bemiddelende rol van een Marokkaanse consul-generaal in Nederland bij de rellen in Ede. Ze bracht de diplomaat in contact met de burgemeester, Cees van der Knaap (CDA).
Ziedaar wat recente voorbeelden van schurende loyaliteiten en botsende nationaliteiten. Naarmate etnische, religieuze en ideologische groepen meer over de wereld verspreid raken, nemen de spanningen tussen verbanden en oriëntaties toe. Het is intussen een lelijk misverstand te denken dat met al die migratie het belang van nationale staten afzwakt.
De natiestaat staat vooral in West-Europa in een kwade reuk, omdat die in verband wordt gebracht met twee wereldoorlogen in de twintigste eeuw. Maar de natiestaten spelen een grote rol in het leven van mensen, al was het maar omdat een steeds groter deel van het nationaal inkomen via de verzorgende staat wordt herverdeeld.
Tot een kwart eeuw geleden werd loyaliteit van de immigrant aan het land van aankomst nog niet verlangd. Toen werd ruimschoots subsidie verstrekt opdat ..
immigranten niet zouden integreren. Inmiddels is het beleid naar de andere kant doorgeslagen: minister Lodewijk Asscher (integratie, PvdA) wil de loyaliteit aan alles wat de minister Nederlands vindt zelfs afdwingen met een verplichte ‘participatieverklaring’.
Maar aan wat je loyaal bent, laat zich slecht meten — het kan bovendien afhangen van de situatie. Veel Marokkanen zijn alleszins loyaal aan Nederland, al was het maar omdat Nederland voor veel Marokkanen een heel wat comfortabeler land is dan Marokko. Maar als de Marokkaanse koning in Amsterdam komt logeren, zijn ze voor even weer net zoveel, of zelfs in de eerste plaats, Marokkaan.
Met de nationaliteit is het simpeler, vooral als iemand er maar één heeft. Een kwart eeuw geleden werd integratie van buitenlanders plotseling wél belangrijk gevonden en de nationaliteit daaraan ondergeschikt gemaakt. Dwars tegen de internationale afspraak in dat het bezit van meer nationaliteiten moet worden voorkomen, werd vooral aan Turken en Marokkanen massaal de Nederlandse nationaliteit verstrekt, zonder dat de oude moest worden opgegeven. Zo zijn er nu 1,3 miljoen Nederlandse ingezetenen die naast hun oude nationaliteit het Nederlanderschap hebben verworven.
De Nederlandse nationaliteit werd zo enerzijds gerelativeerd tot iets onbeduidends, en anderzijds verheven tot de echte en enige ter zake doende nationaliteit. Op grond daarvan konden Nederlanders met een Turkse of Marokkaanse nationaliteit volgens de Tweede Kamer ook probleemloos dienaar van de Nederlandse Kroon worden.
Maar zo soepel als Nederland is voor wie het Nederlanderschap erbij wil, zo hardvochtig is de Nederlandse staat voor Nederlanders die er een buitenlandse nationaliteit bij willen. Die raken de Nederlandse nationaliteit kwijt, vaak zonder het te beseffen. Het illustreert dat aan het Binnenhof een inconsistent idee bestaat van wat het staatsburgerschap betekent.
Het kan dan wel heel ongemakkelijk worden gevonden dat tweederde van de Nederlandse Turken voor Erdogan is en dat een deel van hen bereid is om landgenoten te verklikken, maar verbazen doet het niet. Vrijwel alle Nederturken voelen zich niet alleen Turk, maar zijn dat ook — al is een groot deel daarnaast Nederlander. Dat Erdogan geen boodschap heeft aan de Nederlandse nationaliteit van Nederlandse Turken is geen verrassing. De meeste landen nemen hun eigen nationaliteit overigens hoogst serieus. Dat moest Nederland ook
maar weer eens doen.
Woning, direct van de eigenaar, in kleinschalig complex aan ze…