Wat is een déjà vu. En kun je hem opwekken?

Bron: Welingelichte Kringen 15.8.2012
Bijna iedereen (60-70% van de mensen) heeft het wel eens meegemaakt: je bevindt je in een bepaalde situatie en je wordt bevangen door het gevoel dat je eerder in precies dezelfde situatie verkeerde. De ervaring van de déjà vu (letterlijk: ‘reeds gezien’) duurt slechts enkele seconden, maar kan indrukwekkend zijn.

Het treedt meestal op bij jonge mensen (tussen de 15 en 25 jaar) en is volledig onschuldig, maar daarom niet minder intrigerend. Sommige psychiaters denken dat het heden per abuis wordt aangezien voor het verleden. Paragnosten denken eerder aan een herinnering aan een vorig leven.
Sommige onderzoekers speculeren dat een déjà vu optreedt als er een fout optreedt in de hersenen tijdens de voortdurende poging om de totale beleving van onze wereld te creëren met een zeer beperkte input. Kleine stukjes sensorische informatie (bv. een vertrouwde geur) roepen een zeer gedetailleerde herinnering op. Bij een déjà vu zou de link tussen de zintuiglijke input en het geheugen niet kloppen. Deze theorie verklaart echter niet waarom de situatie…..
  niet noodzakelijk een echte gebeurtenis uit het verleden is.

Een andere, maar verwante theorie stelt dat de déjà vu ontstaat door een verkeerde link tussen het korte en lange termijn geheugen. Bij het ervaren, van iets dat door ons korte termijn geheugen verwerkt wordt, voelt het alsof we gebruik maken van ons lange termijn geheugen en de gebeurtenis in het verleden heeft plaatsgevonden. Een soortgelijke hypothese suggereert dat déjà vu is een fout in de timing, waardoor een vertraging optreedt in het ervaren en opslaan van de herinnering.

Later hebben onderzoekers de déjà vu gelokaliseerd in hersenen, met name in de mediale temporale kwab. In een recente studie werden patronen van EEG-signalen in de rhinale cortex, hippocampus en amygdala geïdentificeerd bij patiënten met epilepsie. De Franse onderzoekers vonden dat er meer signalen gelijktijdig werden afgevuurd door de rhinale cortex, de hippocampus en de amygdala tijdens een déjà vu. Zo kan een déjà vu opgewekt worden door elektrische stimulatie.