Valt rokjesdag in januari?

Bron: Elsevier januari 2014
Bij ons is het mild, maar op de polen is het drijfijs zo sterk gegroeid dat Willem Barentsz zich in zijn graf omdraait. 

Onlangs kwam de Akademik Sho-kalskiy vast te zitten in het Zuidpoolijs. Aan boord 72 we­tenschapsmensen en groene, betalende toeristen, die onder leiding van de Australische hoogleraar Chris Turney kwamen kijken naar de dramatische gevolgen van “global warming”. Het schip liep vast en de eerste twee reddingsschepen ook. Er kwamen nog meer ijsbrekers bij en uiteindelijk werd de groep gered. 

De reddingsoperatie heeft zo’n 400.000 euro gekost, maar ja, dan heb je ook wat: een hedendaagse Willem Barentsz-sensatie. Weet u nog? Onze held die in de zes­tiende eeuw op zoek was naar de noord­oostelijke doorvaart en doodvroor in het Behouden Huys op Nova Zembla? Het incident – meer is het natuurlijk niet – illustreert dat perceptie en realiteit nogal eens kunnen botsen. De wetenschappers en toeristen stapten aan boord van het Rus­sische schip met de verwachting dat zij dra­matische beelden van afkalvende ijskap­pen en zielige keizerspinguïns zouden zien. Dat is logisch. Overal  …..  
lezen en horen we dat de aarde aan het opwarmen is, dat die op­warming zich bovenal aan de beide polen manifesteert, dus wat ligt meer voor de hand dan om eens met eigen ogen te gaan kijken naar al dat smelten. 

De werkelijkheid echter – vastgelegd door satellieten – is dat er momenteel 19,5 miljoen vierkante kilometer drijfijs op de Zuidpool is, meer dan ooit sinds de satel­lietmetingen in 1978 begonnen. 

Zo voorspelde Al Gore, voormalig vice-president van de Verenigde Staten, klimaat­goeroe en Nobelprijswinnaar voor de Vrede, een jaar of zeven geleden diverse malen dat het tamelijk waarschijnlijk zou zijn dat in 2013 de Noordpool ’s zomers een tijdje ijs­vrij zou zijn. Ook klimaatonderzoekers wa­ren die mening toegedaan, zo meldde de BBC in 2007 vanaf een conferentie van de American Geophysical Union. De geleerden in kwestie voegden er dreigend aan toe dat dit nog een conservatieve schatting was. Alweer blijkt de werkelijkheid weerbarstig. De satelliet CryoSat telde enkele maanden geleden 9.00o vierkante kilometer drijfijs op de Noordpool, een toename van 5o pro­cent ten opzichte van het jaar ervoor. 

Het is niet alleen ingewikkeld om het weer te voorspellen, maar ook om zinnige dingen te stellen over het klimaat – het ge­middelde van het weer. Het is momenteel zo mild in onze contreien dat de merels het op hun heupen hebben en de kuifeendjes weer in het land zijn. Het gerucht gaat zelfs dat de eerste blote damesbenen zijn gesig­naleerd! En dat terwijl het onlangs in Jeru­zalem sneeuwde en de burgers van Chicago niet meer naar buiten durven, bang voor de ijzige kou.Weer en klimaat zijn fundamenteel gril­lig. Wie weet, dansen over enkele weken de rayonhoofden weer over het scherm. En waar bijna iedereen, mede dankzij de wer­vende boodschappen van Gore, ervan uit­ging dat de wereld aan het opwarmen was, zo mild in onze contreien dat de merels het op hun heupen hebben en de kuifeendjes weer in het land zijn. Het gerucht gaat zelfs dat de eerste blote damesbenen zijn gesig­naleerd! En dat terwijl het onlangs in Jeru­zalem sneeuwde en de burgers van Chicago niet meer naar buiten durven, bang voor de ijzige kou. 

De moraal van het verhaal? Het is niet zo simpel. Wij mensen zijn eraan gewend ge­raakt dat we bijna alles begrijpen, maar er is een grens aan wat we kunnen bevatten. Dat is helemaal niet erg. Er is niks mis met weetnietkunde. Pas als deskundigen duide­lijk durven te zeggen wat ze niet weten, kwa­lificeren ze zich als ware deskundigen. 

Dat heeft niet alleen een filosofische dimensie, maar ook een financiële. De burger betaalt zich suf aan allerlei belastingen en subsidies die zijn gebaseerd op de theorie dat het klimaat opwarmt, de ijsbeertjes uit­sterven, de zeespiegel stijgt, dat dit alles door ons toedoen zou komen en dat er dus beleid moet komen om de opwarming tegen te gaan. Er is uitgerekend dat dit zogeheten klimaatbeleid inmiddels al twintigmaal zo­veel geld heeft gekost als de Tweede Wereld­oorlog aan kapitaal heeft vernietigd. En dat alles op advies van deskundigen die wan­neer de camera niet draait, toegeven dat ze bitter weinig van het klimaat begrijpen.