Bron: nieuwsbrief Cobouw 29.6.2020
Hout verovert langzaam maar zeker de harten van de Nederlandse bouw. Na appartementen en torens is het nu de beurt aan de eerste houten rijtjeshuizen. TBI heeft de primeur. Met Era Contour, Hazenberg Bouw en Koopmans Bouwgroep ontwikkelde het Rotterdamse concern in amper een jaar tijd twee houten varianten. “We gaan er honderden van maken.”
Ze zijn licht, modulair, circulair, energiepositief, aanpasbaar, opschaalbaar, stikstofvriendelijk, en ze grijpen terug op een eeuwenoud bouwmateriaal: hout. Dat het er nog niet is, mag in het voormalige Holland Houtland, bijna een wonder heten. Zelfs toen in Groningen de ene na de andere aardbeving schreeuwde om lichtere bouwmethoden bleef de doorbraak uit. Daaromzijn de houten rijtjeshuizen die TBI Woonlab morgen lanceert uniek.
Rudy van Gurp, hoofd van TBI Woonlab (een innovatieplatform van drie dochterondernemingen: Era Contour, Hazenberg Bouw en Koopmans Bouwgroep, red), glimlacht. Interview hier, presentatie daar, het zal druk worden de komende week, al was het afgelopen jaar sowieso een rollercoaster. “Maar wel gaaf.”
De noodzaak was er niet
Hij weet nog precies wanneer het begon, nauwelijks een jaar geleden. “Op 15 mei 2019. Ons klant- en marktteam nam toen het besluit: we gaan een concept ontwikkelen in hout. Inderdaad historisch, altijd bouwden we alles in beton.”
Een rijtjeshuis van hout? Alsof hij van de maan kwam. Nu mag de boom als bouwmateriaal dan populair zijn, een jaar geleden, vóór corona, stikstof en de VPRO Tegenlicht-uitzending over houtbouw, zag de wereld er grijzer uit. “Wat de doorslag gaf? Gek genoeg was de noodzaak om met een nieuw concept te komen vorig jaar helemaal niet zo groot. De twee andere concepten (BeterBasisHuis en LekkerEigenHuis) die uit ons Woonlab zijn ontstaan, zijn nog altijd succesvol.
Digitale precisie
Een HOUTbaar Huis wordt onder ideale geconditioneerde omstandigheden en met digitale precisie geprefabriceerd en bestaat uit houten LVL-delen. De montage van het casco (wind- en waterdicht) op locatie kan, vanwege deze gunstige omstandigheden, in een week gereed zijn. De woningen zijn volgens de maker 100 procent remontabel, stikstofneutraal en energiepositief.
Bovendien zaten we vorig jaar midden in de hoogconjunctuur. Het voordeel is dat wij als Woonlab geen productie hoeven te draaien maar er juist zijn om te innoveren. Wij zagen zoveel veranderingen op ons afkomen qua regelgeving en circulariteitdat we dachten: dit is het moment. Het moest betaalbaar en schaalbaar zijn, dan kom je automatisch uit bij modulair en hout.”
Een ontdekkingsreis
Toen stikstof erbij kwam als probleem, viel alles op zijn plaats (relatief weinig zwaar materieel nodig en brandstof). “En na de uitzending van Tegenlicht dachten we helemaal: yes. We kozen het goede spoor.”
Maar makkelijk was het niet. Verstand van bouwen in hout hadden de drie bouwers niet. Maar wat niet is kan nog komen, dacht Van Gurp. “Waren wij wel de juiste partij om in hout te gaan bouwen? Dat moesten we gaan ontdekken.”
Van Gurp voerde gesprekken met klanten, deskundigen, binnen en buiten de onderneming. Gesteund door de directie en scale-ups, zoals Sustainer Homes en The New Makers, ging het hard met de ‘raket naar de maan’. “Nadrukkelijk deden we het ook samen met de drie ondernemingen. Je wilt ook niet te ver voor de troepen vooruitlopen.”
Laminated Veneer Lumber
Na krap een jaar kennis vergaren, uitdenken en ontwerpen worden de eerste prototypen nu gemaakt in de fabriek in Bergambacht. “We gebruiken twee soorten hout. CLT(cross-laminated timber) en LVL (laminated veneer lumber). LVL biedt ons meer mogelijkheden om digitaal te ontwerpen en te produceren en dus verder te industrialiseren. In Scandinavië, Oostenrijk en Duitsland gebeurt dat al volop”, weet Van Gurp inmiddels wel.
De woningen bestaan uit 3D- (eengezinswoning) en 2D-modules (loft) en zijn voorzien van al het leidingwerk. Op de locatie is het nog slechts een kwestie van monteren en stekkeren. “De moeilijkste puzzel? Bij houtbouw denkt men al snel aan brandgevaar en akoestische problemen. Die vraagstukken moesten we dus goed uitzoeken en onderbouwen.”
Een revolutie qua schaalbaarheid
De trots overheerst. Hij kan uren praten over al die plannen die nog verder moeten worden uitgewerkt, over nieuwe businessmodellen en maandabonnementen. “Hoe gaaf zou dat zijn als je straks voor een x-bedrag per maand een extra verdieping kunt huren?”
Hoever gaat het houten rijtjeshuis het schoppen? Van Gurp durft nu al over een revolutie te spreken. Sowieso qua circulariteit en schaalbaar bouwen in hout. En afscheid nemen van beton hoeft echt niet. ‘‘Waar het met de enorme woningbehoefte om draait is betaalbaarheid én beschikbaarheid. De opgave is zo groot. We moeten elke bouwmethodiek omarmen.”
Partners
HOUTbaar is een concept van The New Makers, Sustainer Homes en drie TBI-ondernemingen: Era Contour, Hazenberg Bouw en Koopmans Bouwgroep. Samen met TBI Woonlab hebben zij het houten rijtjeshuis in een jaar ontwikkeld. De eerste exemplaren worden met vier verschillende installatieconcepten gerealiseerd in de Nieuwe Es te Hengelo. De drie eerste HOUTbare Lofts komen dit najaar in Rotterdam te staan.
Milieuprestatie, energiezuinig, all electric. Van Gurp wil niet pronken met allemaal getalletjes die zogenaamd weergeven dat de woning aan alle eisen van het Bouwbesluit voldoet. Juist niet. Kopers zitten daar niet op te wachten, die moeten er gewoon van uit kunnen gaan dat het allemaal klopt.
Niet meer dan logisch
Onder aan de streep is het houten rijtjeshuis dan ook eigenlijk niet meer dan logisch, besluit Van Gurp. “Waarom dit nog niet bestond? Ik denk dat de tijd er gewoon niet rijp voor was. Ja, nu wel, dat weet ik zeker. We gaan er honderden van maken en we komen ook nog met tal van varianten. Hij besluit. “Echt waar. Dit kan makkelijk onderdeel zijn van het nieuwe Nederlandse straatbeeld.”
https://www.cobouw.nl/woningbouw/nieuws/2020/06/tbi-bedrijven-lanceren-prefab-rijtjeshuis-van-hout-dit-is-een-revolutie-101286188?utm_source=Vakmedianet_red&utm_medium=email&utm_campaign=20200704+Cobouw+Weekend&tid=TIDP2982252X2A0C9C8BF2FD4D33B601D401BA64D530YI4&utm_content=&_ga=2.180111335.2121942159.1593850720-964469069.1593850720
Twee varianten
Van HOUTbaar zijn er twee varianten. Een eengezinswoning en een loft. De loft is 3,5 meter breed en telt 32 vierkante meter woonoppervlakte, waardoor er exact drie huizen in plaats van twee naast elkaar passen op een kavel. “Die is ontwikkeld voor starters en singles. Maar we maken hem zo dat je hem makkelijk kunt uitbreiden naar 80 vierkante meter met een verdiepingsvloer.”