OPINIE – Geef de NBA terug aan de accountants

Volgens Alexander Schippers RA wordt de NBA gedomineerd door niet-accountants. Ten onrechte, vindt hij. ‘Paarsebroekentaal’ is het gevolg, betoogt hij. Hij schreef een open brief aan de beroepsvereniging.

De Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants is allesbehalve dat. De meerderheid van de leden oefent niet het beroep van accountant uit. Met het binnenhalen van een niet-accountant als voorzitter – een die bovendien oud-Kamerlid van de Partij van de Arbeid is – is de organisatie gepolitiseerd. Dit is onverenigbaar met de lidmaatschapsplicht en in strijd is met het legaliteitsbeginsel. Het toezicht op de beroepsorganisatie en met name op het bestuur is ondeugdelijk. In een brief aan de Minister van Financiën van 20 juni 2022 heb ik mijn oordeel over de onaanvaardbaarheid en ondeugdelijkheid van de huidige regeling (Wab) uiteengezet. Daarin wordt mede verwezen naar het antwoord van het NBA-bestuur de dato 13 juni 2022.

Accountantsberoep? Welk accountantsberoep?

Volgens de ledenstatistiek van de NBA in het jaarverslag 2021 had de NBA per 31 december 2021 22.626 leden. Daarvan waren er slechts 9.350 openbaar accountant. Zelfs als de 1.499 interne en overheidsaccountants worden meegerekend, zijn de leden die het accountantsberoep in ruime zin uitoefenen in de minderheid. Dit is onverenigbaar met het zelfreguleringsprincipe dat aan de Wab ten grondslag ligt en ontbeert democratische rechtvaardiging. Leden van de NBA oefenen geen aanwijsbaar beroep uit. De hoofdtaken van de NBA, bevorderen van een goede beroepsuitoefening en behartigen van de gemeenschappelijke belangen van accountants zijn daarmee onbepaald.

De NBA is geen politieke beweging

Op de ledenvergadering van 13 juni 2022 kreeg de voorzitter het verwijt dat de NBA linkse politiek bedrijft – daarop reageerde die met de opmerking dat, indien dit niet gewenst was, men geen oud-Kamerlid van de Partij van de Arbeid tot voorzitter had moeten benoemen. Dat laatste had natuurlijk ook nooit mogen gebeuren, temeer omdat deze geen accountant is. De NBA is een publiekrechtelijk openbaar lichaam, geen politieke beweging en moet zich tot zijn wettelijke taken in meest beperkte zin beperken. De lidmaatschapsplicht is onverenigbaar met politiek activisme. De NBA en haar bestuur komt geen oordeel toe in thema’s als de diversiteits- en genderdiscussie en dient ook overigens de wet na te leven.

Falend toezicht op de NBA

De NBA heeft meerdere werknemers op de loonlijst met een salaris op of boven de Balkenendenorm, houdt werknemers op de loonlijst die langer dan twee jaar ziek zijn en streeft ernaar 25 man extra personeel aan te nemen. Daarnaast heeft het bestuur bij de ledenvergadering te kennen gegeven voornemens te zijn de vergoeding voor de voorzitter te verhogen. Dit in weerwil van de uitgeholde relevantie en taken van de beroepsorganisatie. De NBA zwelgt in de steeds maar gegroeide contributiestroom en overmatige reserves. Het bestuur heeft een code voor goed bestuur aangenomen die geënt is op de corporate governance code; de NBA is geen beursfonds maar een publiekrechtelijk lichaam. Het bestuur stelt dat ‘langetermijnwaardecreatie’ doel is van de beroepsorganisatie en zij het ‘algemeen belang’ en de belangen van ‘stakeholders’ dient, in plaats zich te richten op het vervullen van de wettelijke taken waaronder het opkomen voor de belangen van accountants. In paarsebroekentaal worden NBA 3.0, Sterk Merk, Lerend beroep Faculties en Communities verkocht, kreten om de leegheid te maskeren en alle activiteiten om het budget op te vullen. Het bedenkelijke beleid van de NBA stuit op geen enkele weerstand, de ledenvergadering wordt amper bezocht, bij de laatste vergadering waren 136 leden aanwezig, is kritiekloos en de toezichtsbevoegdheden van de minister zijn ontoereikend.

Schoon schip maken

Te lang zijn de kool en de geit gespaard gebleven; de Wab en het bestuur van de NBA zijn nu in lijn met het recht te brengen. Het wetsvoorstel van de Wet toekomst accountancysector schiet tekort in het wegnemen van de tekortkomingen in legitimiteit, toezicht en legaliteit van de regeling en het bestuur. Dit wetsvoorstel is dan ook ingrijpend te wijzigen, alleen de openbaar accountants en de overheidsaccountants die wettelijke controles uitvoeren, mogen en moeten lid zijn van de NBA, alleen leden mogen bestuurslid zijn en er moet een functionerend toezicht worden geregeld. De organisatie moet verder afslanken om recht te doen aan de gedecimeerde taken. Tegelijkertijd is het wenselijk een titel te verbinden aan de accountantsexamens, los van de uitoefening van een beroep en los van een lidmaatschap van een beroepsorganisatie.

op persoonlijke titel geschreven door

mr. drs. A.P.M. Vissers RA

Voorzitter van de Rooms Katholieke Nederlandse Antarctica Vereniging St. Servatius en St. Pancratius

https://www.accountancyvanmorgen.nl/2022/06/29/opinie-geef-de-nba-terug-aan-de-accountants/