Het Nederlands onderwijs in het buitenland

Bron: nieuwsbrief TaalUnie mei 2016
Een nieuw leven opbouwen, gaan samenwonen met de buitenlandse liefde van je leven, meer kunnen op je vakgebied, uitgezonden worden door je werkgever. Om uiteenlopende redenen trekken tienduizenden Nederlanders en Belgen jaarlijks voor langere tijd de grens over. Dat worden er in de globaliserende samenleving steeds meer, maar ze komen ook vaker terug.elen van hen vinden het ook daarom belangrijk dat hun kinderen blijven opgroeien met de Nederlandse taal en cultuur. Dat kan. Momenteel volgen bijna vijftienduizend Nederlandse en Belgische kinderen in het buitenland Nederlandstalig onderwijs. De staat van dat Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers.* 

147.862 Nederlandse emigranten
In 2014 emigreerden bijna 150.000 Nederlanders naar het buitenland. Van hen waren er 12.590 tussen de vier en achttien jaar. Het aantal emigraties neemt toe. Ter vergelijking: …
in 1999 emigreerden er nog geen 80.000 Nederlanders. Ook het aantal Vlamingen dat emigreert, neem toe. 

4 onderwijsvormen
Het Nederlands onderwijs in het buitenland kent vier vormen: volledig Nederlands onderwijs (18% van het aantal leerlingen dat Nederlands onderwijs in het buitenland volgt), aanvullend onderwijs in de Nederlandse taal en cultuur (62% van het aantal leerlingen), Nederlands onderwijs op Europese scholen (9% van het aantal leerlingen) en digitaal afstandsonderwijs (11% van het aantal leerlingen). 

32% van de kinderen keert terug
Van alle de kinderen die na 2011 emigreerden, was 32% binnen vier jaar al weer terug in Nederland. In 2010 bedroeg dat 25%. 

Nederlands in 119 landen
In 119 landen wordt Nederlands taal- en cultuuronderwijs gegeven. Van de Verenigde Staten tot Nieuw-Zeeland, van Tanzania tot het noorden van Noorwegen en van Nepal tot Chili. 

3 uur Nederlandse taal en cultuur
Drie uur taal- en cultuuronderwijs in de week volgens de Nederlandse standaard is voldoende voor kinderen om de aansluiting te behouden met het Nederlandse en Belgische onderwijssysteem. De taalles besteedt aandacht aan taaldomeinen die kinderen onvoldoende ontwikkelen als ze alleen thuis Nederlands spreken. Denk aan woordenschat, technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, mondelinge vaardigheid en stellen/schrijven. 

177 NTC-scholenwereldwijd
Er zijn 177 Nederlandse taal- en cultuurscholen (NTC-school). Deze scholen bieden een aantal uur per week les in de Nederlandse taal en cultuur, bijvoorbeeld naschools, in het weekend of als onderdeel van een internationale school. 

2/3 van de ouders vertrekt op eigen initiatief
Van de ouders met kinderen die Nederlands onderwijs in het buitenland krijgen, is twee derde op eigen initiatief met hun gezin naar het buitenland gegaan. Zoals de rozenkweker in Kenia, de journalist bij een Amerikaanse krant of de consultant voor duurzame huizenbouw in Azië. In een derde van de gevallen gaat het om traditionele expats die Nederlandse of Vlaamse bedrijven uitzenden. 

Grootste scholen in Dubai en New York
De grootste scholen waar Nederlands wordt onderwezen, ’t Klokhuis in New York en LanguageOne in Dubai, tellen maar liefst vierhonderd leerlingen. 

20 ‘volledig’ Nederlandse scholen
Twintig scholen in het buitenland bieden volledig Nederlandstalig onderwijs, meestal in landen die een historische binding hebben met Nederland of Vlaanderen, zoals Suriname en Indonesië. Ruim 2500 leerlingen volgen op deze scholen onderwijs. 

750 tot 1000 euro ouderbijdrage
Het schoolgeld dat ouders gemiddeld per kind betalen voor het Nederlands onderwijs in het buitenland, bedraagt tussen de 750 en 1000 euro. Daarnaast besteden ouders ook tijd aan de scholen en het onderwijs. De financiële steun van de Nederlandse overheid (nu nog € 230,- per leerling per jaar) vervalt op 1 januari 2017. 

Sinds 1920
De oudste Nederlandstalige school buiten Nederland en Vlaanderen werd in 1920 opgericht: de Hollandse School Limited (HSL) in Singapore. 

8 Europese scholen
Van de veertien Europese scholen, die zijn opgericht voor kinderen van ambtenaren van de Europese Unie, hebben er acht een Nederlandstalige sectie of afdeling. Bijna veertienhonderd leerlingen krijgen hier meerdere vakken aangeboden in het Nederlands. Van die leerlingen hebben 823 de Nederlandse en 569 de Belgische nationaliteit. 

998 leerkrachten
Er zijn bijna duizend leerkrachten werkzaam op de Nederlandstalige scholen in het buitenland. Verder zetten nog eens 180 schoolleiders en 782 (vaak vrijwillige) bestuursleden hun schouders onder het Nederlands onderwijs in het buitenland. 

4 nieuwe scholen
In het schooljaar 2015/2016 zijn vier nieuwe scholen gestart: De Madelief in Dublin (Ierland), De Olifant in Abidjan (Ivoorkust), Het Oranje Park in Johannesburg (Zuid-Afrika), en Tweetalige Kids, een organisatie voor afstandsonderwijs vanuit Israël. 

10% Belgische nationaliteit
Ruim 10% van de leerlingen dat Nederlands onderwijs volgt buiten Nederland en Vlaanderen, heeft de Belgische nationaliteit. De meeste Belgische leerlingen volgen onderwijs in de Verenigde Staten, China, de Verenigde Arabische Emiraten, Singapore, Frankrijk en Spanje.
* Naast dit Nederlands onderwijs aan Nederlandstalige kinderen, wordt er overal op de wereld ook Nederlands gegeven aan niet-Nederlandstaligen. Dat gebeurt aan ruim 175 universiteiten en hogescholen in 40 landen en in Wallonië, Noord-Frankrijk en het Duitse Noordrijn-Westfalen aan nog eens 400.000 scholieren en leerders in het volwassenonderwijs. De Taalunie ondersteunt dit onderwijs van Nederlands als Vreemde Taal (NVT).

De gegevens in dit artikel zijn ontleend aan De Staat van het Nederlands Onderwijs in het Buitenland, een uitgave van de Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland (NOB).