Gezondheidszorg: ongeneeslijk

Bron: Elsevier nov-dec 2011 Arthur van Leeuwen
De kosten van de zorg rijzen de pan uit. Maar moet verzekerde daarvoor blijven opdraaien?
Patiënten stappen te makkelijk naar de dokter, want ze beseffen niet hoeveel dat kost. Werp een drempel op en verhoog de eigen bijdrage of het eigen risico. Zo niet, dan rest de remedie van een kleiner, dan wel duurder basispakket. Klaar is Kees. Zo lijkt gezondheidszorg simpel: de zieke betaalt. Helaas, sinds de Algemene Rekenkamer zijn rapport Uitgavenbeheersing in de zorg uitbracht, weet Nederland dat er nog iemand is die niet  weet hoe de zorg wordt betaald: minister Edith Schippers (VVD) van Volksgezondheid zelf. Natuurlijk verwerpt zij de kritiek, maar de Rekenkamer laat het onbarmhartig zien: overzicht en regie zijn zoek.

Dat ligt niet per se aan deze minister. Dit voorjaar sloot zij nog een akkoord met ziekenhuizen en verzekeraars om de kostengroei te beperken tot 2,5 procent per jaar tot aan 2015. Waarbij zij …..
slechts kan hopen dat de verzekeraars door scherp en competitief inkopen van zorg de prijs zullen drukken. Recente berichten bewijzen hoe lastig het zal zijn die ambitie te realiseren. Zoals het bericht dat ziekenhuizen en specialisten voor 1miljard euro dubbel declareerden tussen 2006 en 2008. En dat frauduleuze ziekenhuizen een hele ligdag rekenen als de patiënt maar twee uur binnen is.

Deze week debatteert de Tweede Kamer over de begroting van het ministerie van Volksgezondheid voor 2012. De gezondheidszorg staat voor 67 miljard euro op de lat. Daarvan gaat via de Zorgverzekeringswet
36 miljard naar ziekenhuizen, specialisten, huisartsen en geneesmiddelen, en 26 miljard naar de langdurige zorg via de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. Waarbij is aangetekend dat de Tweede Kamer formeel niets te zeggen heeft over de uitgaven zelf, omdat die uit premies worden betaald.

De sector lijdt aan een ongeneeslijke kwaal: chronisch onvermogen om de kosten te beheersen. Terwijl het bruto binnenlands product de afgelopen tien jaar met 3,3 procent steeg, groeiden de kosten van de zorg met 6,5 procent en de ziekenhuiskosten met 7,3 procent per jaar. Dat lag, analyseert de Boston Consulting Group
(BCG), niet aan de vergrijzing, want die moet nog komen. Maar de BCG becijfert ook dat openheid over de kwaliteit van de zorg, naar Zweeds voorbeeld, al zomaar 4,3 miljard euro minder kosten voor de ziekenhuis zorg kan betekenen in 2020. Over voordelen van open concurrentie gesproken.

Tweede Kamer en kabinet zouden zich als eerste taak moeten stellen om orde te scheppen in het oerwoud aan instanties en geldstromen. In het zorg-industrieel complex van overheden, zelfstandige bestuursorganen, organisaties van ziekenhuizen, zorginstellingen, verzekeraars en zorgkantoren hebben vooral de aanbieders
ongezond veel baat bij het gebrek aan tegenmacht en correctie. De patiënt hoeft dus niet de eerste te zijn die opdraait voor deze rekening zonder limiet. Al mag hij best weten, en voelen in de portemonnee, dat gratis voor niks niet bestaat.