Berispt en je naam in de krant, het overkwam deze accountant

Bron: nieuwsbrief Accounts van Morgen 25.6.2020

Uitspraken van de Accountantskamer zijn met goede reden anoniem. Doel is namelijk niet ‘naming and shaming’ maar een verdere professionalisering van het vak. Onlangs werd een berispte accountant met naam en toenaam genoemd in een grote landelijke krant. ‘Dat was absoluut onprettig’ zegt hij tegen Accountancy Vanmorgen.

Tuchtrecht onder de loep

Enige tijd geleden stond er een column in het Financieele Dagblad waarin Maarten Douma stelde dat accountants elkaar bij de voeten afzagen. Hij doelde daarmee op tuchtuitspraken van de Accountantskamer. Op Accountancy Vanmorgen reageerde Sandra Schreuder, voorzitter van de Accountantskamer, enigszins gebelgd op de column van Douma, waarin zij ‘weinig tot niets’ herkende. ‘Het tuchtrecht van accountants is bedoeld om de beroepsregels, de professionele standaarden te handhaven en te ontwikkelen,’ aldus Schreuder.

Leren van fouten

Dat doel is niet gediend bij het publiceren van namen van accountants die met het tuchtrecht in aanraking komen. Net als in het medisch tuchtrecht moeten professionals die verkeerd hebben gehandeld de kans krijgen te leren van hun fouten. Wie niet onherstelbaar over de schreef is gegaan en geschrapt wordt uit het register, moet in het vak actief kunnen blijven. Die persoon is een pijnlijke ervaring rijker maar hopelijk ook een betere en wijzere accountant dan daarvoor. Een ‘doorstart’ na een uitglijder kan ernstig bemoeilijkt worden als accountants met een tuchtrechtelijke veroordeling bij naam bekend zijn. Met recht en rede zijn uitspraken van de Accountantskamer daarom geanonimiseerd: het is niet de bedoeling van het tuchtrecht om carrières onnodig te knakken.

Publicatie in landelijke krant

Deze website besteedt vaak aandacht aan tuchtuitspraken. Die berichten worden als de beste gelezen. In enkele gevallen, bijvoorbeeld als een tuchtklacht betrekking heeft op een zaak die ook voor de rechter komt en hierdoor de media haalt, zijn de namen van de hoofdrolspelers bekend en vaak ook van de accountants in kwestie. In alle andere gevallen zal Accountancy Vanmorgen geen namen publiceren. Zo schreven wij op 9 april over een ‘accountant die integriteitsproblemen onderschatte’ en daardoor tegen een berisping aanliep. Uitspraak 19-1730 RA, zoals onder het artikel stond. Alleen ingewijden wisten om welke accountant het in deze zaak gaat. Maar een paar weken later publiceerde een landelijke krant een groot artikel over de achterliggende kwestie: een bestuursruzie binnen een vereniging. En zag de berispte accountant zijn/haar naam in druk verschijnen.

Bestuursruzie

De zaak draait om twee bestuurders die elkaar de tent uitvochten. BDO deed in 2018 forensisch onderzoek naar de kwestie. Ondertussen was de externe accountant bezig met de controle van de jaarrekening over 2017. Hoewel deze op de hoogte was van de bestuursproblemen en het integriteitsonderzoek van BDO, concludeerde de accountant na eigen onderzoek dat hem/haar niet was gebleken dat zich afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten hadden voorgedaan. Hij/zij verstrekte een goedkeurende verklaring. Daarop stapte een van de directeuren naar de Accountantskamer. Die concludeerde onder meer dat de controlerend accountant zich kritischer had moeten opstellen en op het rapport van BDO had moeten afwachten. Een berisping was daarom op zijn plaats, aldus de Kamer.

Journalist niet te vermurwen

Hoewel de naam van de accountant naar goed gebruik niet in de uitspraak van de Accountantskamer stond, wist de landelijke krant in het artikel toch om wie het ging. Ineens zag de berispte accountant zijn/haar naam gepubliceerd in een groot dagblad. ‘Ik heb de journalist die mij benaderde gevraagd mijn naam niet te noemen, maar de journalist wilde kosten wat kost mijn naam erin. Daar kon ik er niets tegen doen,’ zegt de bewuste accountant tegen Accountancy Vanmorgen. Hoe de journalist aan zijn/haar naam is gekomen – die stond immers niet in de uitspraak van de Accountantskamer – is onbekend. Maar het kan bijna niet anders dat één van de partijen stukken heeft gelekt. Ook het niet-openbare BDO-rapport was namelijk in handen van de journalist.

Trail by media

Aan Sandra Schreuder, voorzitter van de Accountantskamer, de vraag wat zij ervan vindt dat de krant de naam van de accountant heeft gepubliceerd: ‘De privacy van partijen is voor de Accountantskamer van groot belang. Het recht op privacy is in de grondwet artikel 10 en in verschillende internationale verdragen neergelegd, waaronder artikel 8 EVRM. De Raad voor Journalistiek en de rechtspraak heeft bepaald dat soms inbreuk mag worden gemaakt door een journalist op het recht op bescherming van de privacy. Het uitgangspunt is: “In een publicatie mag de privacy van personen niet verder worden aangetast dan in het kader van de berichtgeving redelijkerwijs noodzakelijk is.”. Ik kan de afweging van de journalist in dit geval niet beoordelen. Ik vraag me af waarom hier het publieke belang voor ging. Ik zie dat zo 1,2,3 niet. In zijn algemeenheid vind ik dat je moet voorkomen dat een professional naast een klacht bij de tuchtrechter ook nog eens een “trail bij media” krijgt.’

Geen hoger doel

Binnen de redactie van Accountancy Vanmorgen is discussie gevoerd over de vraag of deze website de naam van de accountant mag publiceren. Die ligt, na publicatie in een landelijke krant, immers op straat. Desondanks hebben wij besloten zijn/haar anonimiteit te respecteren. Er is naar onze mening in dit geval geen hoger doel gediend met het opnieuw noemen van zijn/haar naam. Daarbij speelt ook een rol dat het niet om een zware fout gaat en dat de accountant en diens werkgever hun handelswijze bij de Accountantskamer hebben verdedigd. Zij zijn het niet eens met de visie van de AcK en hebben daar naar onze mening goede argumenten voor gegeven. Wat zeker ook een rol in onze beslissing speelt is dat de accountant in kwestie groot bezwaar maakte tegen het opnieuw publiceren van zijn/haar naam.

‘Straf is stevig

Want dat die naam door publicatie in de krant bekend is, vindt de bewuste accountant ‘absoluut niet prettig’. ‘Toen ik benaderd werd door de krant en wist dat ze gingen publiceren, heb ik daar best wakker van gelegen. Maar ik voel me goed gesteund door mijn werkgever en collega’s.’ Van klanten heeft hij/zij tot nu toe nog geen reactie ontvangen. De accountant zegt de straf van de Accountantskamer ‘stevig’ te vinden, maar er niet tegen in beroep te gaan. Hij/zij probeert er vooral van te leren. ‘Ik dacht indertijd dat ik juist en naar eer en geweten had gehandeld. Ik was ervan overtuigd dat ik genoeg controles had uitgevoerd om de jaarrekening goed te keuren. Formeel had ik met de kennis van nu op de uitkomsten van het BDO-rapport moeten wachten ondanks dat de uitkomst niet anders was geweest. Mocht ik in de toekomst nogmaals met iets dergelijks worden geconfronteerd, dan zal ik dat ook zeker doen. Wat me wel dwars zit is dat mijn naam nu op internet staat. Je weet nooit wat je in carrière nog gaat doen en of deze zaak dan opduikt. Dat is ronduit vervelend.’

Wat kun je ertegen doen?

Kan de accountant nog iets doen tegen de publicatie van zijn/haar naam in de krant? Schreuder: ‘De mogelijkheden zijn een klacht bij de Raad voor journalistiek om te toetsen of de journalist de belangen juist heeft gewogen. Is er nog niet gepubliceerd dan kun je een kort geding starten om publicatie te verbieden. Na publicatie is een civiele procedure mogelijk om reputatieschade, zo die is geleden, vergoed te krijgen. Maar dat zijn lastige procedures omdat het causaal verband tussen de publicatie en de schade moeilijk aan te tonen is.’ Schreuder zeg, in algemene zin, dat negatieve berichtgeving op sociale media tegenwoordig impact kan hebben op sollicitaties. ‘Organisaties zijn zuinig op hun reputatie. Maar in het accountantsregister is ook te zien of iemand een maatregel opgelegd heeft gekregen van de AcK. Alle maatregelen met uitzondering van de waarschuwing worden gepubliceerd in dat register en dat is openbaar. https://www.accountancyvanmorgen.nl/2020/06/25/berispt-en-je-naam-in-de-krant-het-overkwam-deze-accountant/