Bron: nieuwsbrief NRC.nl 12.9.2016
Christiania. Na dodelijk schietincident met agenten hebben de bewoners van vrijplaats Christiania de drugsmarkt ontruimd.
„Waar je drugs kunt kopen?” De 65-jarige Jørgen Kock kijkt om zich heen en verlaagt zijn stem. „Het is niet meer de bedoeling dat in Christiania drugs wordt verkocht, maar volgens mij kun je het daar nog halen.” De bebaarde Deen, achter zijn rug een lange grijze vlecht, wijst naar een loketje waar ‘Sunshine Bakery’ boven staat.
Sinds vorige week willen de bewoners van het anarchistische vrijstaatje Christiania in hoofdstad Kopenhagen niet meer dat hier drugs wordt verkocht. Bij de ingang staat nu een bord met: ‘Support Christiania, buy your hash at another place.’
Het is uitzonderlijk en misschien wel tegennatuurlijk dat in deze hippiebuurt van 34 hectare geheimzinnig wordt gedaan over drugsverkoop. Als er één plek is waar sinds de jaren zeventig in alle openbaarheid drugs wordt gekocht en gebruikt, is het hier. …..
Tot er bijna twee weken geleden iets historisch gebeurde. Bewoners ontruimden de drugsmarkt. Op videobeelden is te zien hoe ze met zagen, boren en bulldozers de houten stalletjes die ze supermarkets noemen, aan het afbreken zijn.
„Vroeger verkochten de hippies, bewoners zelf, kleine hoeveelheden softdrugs”, vertelt Kock aan een picknicktafel. Naast hem zitten twee kinderen te schaken. Achter hem staat een man op blote voeten pannekoeken te bakken, zijn pannetje hangt boven een kampvuur. Kock: „Nu hebben gangs en criminelen van buiten alle verkoop overgenomen en er een miljoenenbusiness van gemaakt. Al tien jaar lopen ze hier rond met maskers op en pistolen op zak. Ik ben sindsdien gestopt met blowen, ik wil niet dat mijn geld naar criminelen gaat.”
Vlak na de ontruiming twitterde de centrum-rechtse premier Rasmussen: ‘Prachtig, Christiania. Nu vasthouden!’ Veel Denen hopen al jaren dat de bewoners de dealers wegjagen. De zevenhonderd bewoners vinden het niet aan hen. Kock: „Wij zijn tegen het gebruik van geweld. Hoe moeten we het opnemen tegen criminelen met wapens in hun zak en maskers op?”
Bosnische Deen
Ze hielden zich rustig, tot het uit de hand liep. Bij een inval van de politie twee weken terug schoot een dealer drie mensen neer, onder wie twee agenten. Een van hen werd in zijn hoofd geschoten en is er nog slecht aan toe. De volgende dag werd de 25-jarige Bosnische Deen bij zijn aanhouding, buiten Christiania, neergeschoten. Hij overleed in het ziekenhuis.
Volgens politiecijfers verdient het criminele circuit aan drugs op jaarbasis meer dan 130 miljoen euro in de toeristentrekpleister. „Het is goed dat de bewoners Pusher Street hebben ontruimd. Want de Denen, die veel begrip hebben voor de bewoners begonnen ongeduldig te raken”, zegt Jakob Nielsen, journalist van de centrum-linkse Deense krant Politiken, die de ontwikkelingen in Christiania al jarenlang goed volgt.
Toen Kopenhagen vorig jaar een breed fietspad wilde leggen dat door Christiania zou gaan, werden de bewoners boos. „Ze waren zich te veel aan het afzonderen en willen dat alles volgens hun regels gebeurt”, zegt journalist Nielsen. „Zo hadden veel Denen liever gezien dat ze de criminelen in eerste instantie niet hadden toegelaten, maar de bewoners willen dat iedereen welkom is.” Wie zijn die georganiseerde criminelen? Nielsen: „Hells Angels schijnt er actief te zijn en er zijn bendes van Deense migranten van de tweede en derde generatie, velen met Balkan-achtergrond.”
Hun aanwezigheid is hét dilemma voor Christiania. Bewoner Kock: „We proberen een open gemeenschap te zijn, maar als we te veel toelaten krijgen we problemen.” Ze hebben een hekel aan de politie die er al decennialang invallen doet. In juni arresteerde de politie achttien mensen en namen ze bijna tien kilo cannabis in beslag. Kock zegt dat hierdoor de paranoia in de buurt toeneemt. „Mensen durven niet met vreemden te praten omdat ze bang zijn dat het undercoverpolitie is en dat zij onterecht als dealers worden aangewezen.”
Tot 1971 was Christiania een legerterrein in het centrum van Kopenhagen. Nadat de soldaten de kazerne hadden verlaten, nam een groep anarchisten er zijn intrek. Hun motto: ‘Zwarte schapen aller klassen, verenigt u’. Twee jaar later, na enkele mislukte pogingen de groep eruit te gooien, legde de overheid zich bij de situatie neer, nadat de bewoners beloofden hun water en licht te betalen. Rond die tijd trok de toen 27-jarige Kock in. „Ik woonde er met linkse politiek activisten en andere hippies. In het begin zaten er vooral veel mannen.” Hij glimlacht: „En dan bleven er natuurlijk veel vrouwen slapen.”
Sociaal experiment
In de jaren tachtig werd Christiania door de Deense overheid officieel een ‘sociaal experiment’ genoemd. De buurt had zijn eigen regels. Oftewel: geen regels. Christiania verzette zich tegen geweld en wilde een plek zijn waar iedereen zich vrij kon bewegen en welkom voelde. Deze gepensioneerde hippies met lang haar zie je nog steeds zitten naast toeristen en jongeren die joints roken. Vaak met Bob Marley op de achtergrond – zijn muziek wordt hier grijsgedraaid.
Christiania is meer dan een vrijplaats voor blowers. Er zijn een theater, koffietentjes, restaurants, barretjes en kledingwinkels. De buurt telt negentig bedrijven. Denen komen hier voor Afrikaanse dansles, of om indiebandjes te zien optreden. Maar ook voor de natuur: er is een groot meer, een skatepark, meerdere speeltuinen. Auto’s mogen hier niet komen.
„Het cliché dat iedereen hier de hele dag aan de drugs zit klopt al lang niet meer”, zegt Risenga Manghezi. Hij is een van de bewoners die meehielpen met ontruimen. De 42-jarige Manghezi, ook woordvoerder van de gemeenschap, kwam hier in de jaren negentig als twintiger werken toen Christiania nog meer „relaxed, romantisch en hippie was”, zegt hij. Na zijn businessmaster ging hij hier voor drie maanden als jongerenwerker aan de slag en bleef hangen. „Ik kon ook voor McKinsey gaan werken en geld verdienen maar de vrije levensstijl bevalt me goed.”
In Denemarken is toch overal veel vrijheid? „Ja, maar hier is geen hiërarchie tussen mensen. Ik had geen baas die me vertelde wat ik moest doen, ik had zelf alleen een verantwoordelijk ten opzichte van de jongeren.” Manghezi woont al jaren in Christiania met zijn gezin. „Mensen met een goed idee kunnen het hier meteen in praktijk brengen. Buiten Christiania heb je veel te maken met bureaucratie.”
Ze hebben hun eigen kleine publieke sector, met bewoners die op de afterschool werken, of de tuinen bijhouden en de gebouwen repareren. Ze verdienen allemaal evenveel: 20 euro per uur. „Als je heel afzonderlijk wil leven met een hek om je tuin dat vind je het hier niet fijn, zegt Maghezi. „Als je moeite hebt met autoriteit en wil weten wie je buren zijn, wel.”
Sinds de ontruiming zie je op Pusher Street hier en daar nog steeds groepjes jonge mannen staan, die stiekem tijdens het handen schudden zakjes wiet overgeven aan klanten. „Dat zijn de dealers die twee weken terug nog met maskers op in de supermarkets verkochten”, zegt de 24-jarige Astrid Jepsen. „Je moet met hen gaan praten!” Maar als de mannen horen dat er een journalist tegenover ze staat zeggen ze alleen dat ze de ontruiming een slechte zaak vinden. Daar willen ze het bij houden.Terug naar Jepsen, die hier al tien jaar lang kind aan huis is. „De laatste jaren hingen we posters op en leerden we mensen hun eigen wiet te kweken en het niet van deze dealers te kopen”, zegt Jepsen. „Sinds zij hier rondlopen voel ik me er totaal niet meer op mijn gemak. Ze maken van Christiania een kapitalistische buurt en dat past niet bij onze levensstijl.”
‘Wij zijn gelukkig van ze af’
Nu de supermarkets uit Christiania zijn heeft het probleem zich natuurlijk alleen verplaatst, zegt Kock. „Nu gaan ze in andere delen van de stad dealen, maar wij zijn gelukkig van ze af.” Hoe lang dat duurt is niet duidelijk. De criminelen kunnen ieder moment besluiten terug te komen. Wat zal er dan gebeuren? Manghezi: „Ik denk dat de politie binnenkomt en ze dit keer hardhandig wegstuurt.” En wat gaan de bewoners daar van vinden? „Ik weet niet of dat op de lange termijn iets oplost”, zegt Manghezi. „Wel een oplossing is wat sinds de schietpartij weer wordt besproken in de Deense media; het legaliseren van softdrugs. Dat is natuurlijk het antwoord op ons probleem.”
http://www.nrc.nl/nieuws/2016/09/12/deense-hippie-is-criminelen-beu-en-stopt-met-blowen-4188491-a1520994
Woning, direct van de eigenaar, in kleinschalig complex aan ze…