Boyan Slat boekt een doorbraak: de drijvende veegarm van The Ocean Cleanup kan het plastic nu echt vangen, dankzij een onderwaterparachute

Bron: nieuwsbrief Business Insider 117.8.2019

The Ocean Cleanup is weer een stapje dichter bij het opruimen van de plasticsoep in de Grote Oceaan. De U-vormige veegarm van 600 meter lang houdt door een aanpassing nu al het verzamelde plastic vast.

“Hopelijk zijn we nu dicht bij een concept dat werkt”, zegt Boyan Slat, de 25-jarige ex-student van de TU Delft die tientallen miljoenen ophaalde om de Great Pacific Garbage Patch plasticvrij te maken, tegen Business Insider.

Slat en zijn team richten zich op de ‘drijvende vuilnisbelt’ vol plastic deeltjes tussen Hawaï en de westkust van de Verenigde Staten. De zone is drie keer zo groot als Frankrijk. Hij is opgetogen over de nieuwe resultaten, maar wil niet te vroeg juichen. “Misschien duiken er nog meer unknown unknowns op. Het is belangrijk om nederig te blijven.” De afgelopen maanden hebben onderzoekers van The Ocean Cleanup gewerkt aan het grote probleem van Wilson, zoals het eerste prototype van hun plasticvanger liefkozend heet. De U-vormige pijp bewoog niet met de juiste snelheid door het water.

Om plastic te verzamelen moet de veegarm ofwel een stuk sneller dan het plastic gaan zodat het afval wordt gevangen, ofwel langzamer zodat het plastic in de mond drijft. Bij tests vorig jaar bleek het snelheidsverschil niet groot genoeg: het plastic stroomde het systeem in, maar dreef er ook weer uit.

The Ocean Cleanup heeft in juni en juli een zestal oplossingen geprobeerd, schrijft Slat in een blog. Afremmen van het systeem blijkt het beste te werken. Daarvoor heeft The Ocean Cleanup een onderwaterparachute van 20 meter doorsnee aan de uiteinden van de pijp bevestigd.

Dit soort parachutes worden door olietankers gebruikt in ruwe weersomstandigheden om het schip te stabiliseren als de motoren stuk zijn, legt Slat uit. Golven die op de zijkant beuken zijn gevaarlijk voor een stilliggend vaartuig. De parachute zorgt ervoor dat de tanker in de golfrichting blijft drijven.

Onderwaterparachute helpt om plastic te vangen

The Ocean Cleanup heeft de parachute bemachtigd via een Nieuw-Zeelandse leverancier. En het blijkt een gouden greep. “De parachute geeft zoveel weerstand dat het systeem voldoende afremt om plastic te vangen”, zegt Slat. “Soms gaat-ie wat dieper, soms gaat-ie wat meer naar het oppervlak. Een kleine beweging is al voldoende om ‘m open te houden.”

Volgens Slat toont de test aan dat het basisprincipe van het ontwerp in orde is. Maar is er meteen weer een andere complicatie: het plastic klotst namelijk over het vangscherm heen. “Je lost een probleem op en krijgt er een nieuwe voor terug”, aldus de jonge ondernemer.

Het scherm reikt drie meter onder het wateroppervlak en moet zorgen dat het afval niet onder de pijp door drijft. In het oorspronkelijke ontwerp was het scherm bevestigd aan de onderzijde van de buis, maar daar stapte The Ocean Cleanup vanaf na het breken van de veegarm. Er bleek te veel spanning op het systeem te komen, waardoor het materiaal vermoeidheidsbreuken bij de lasnaden vertoonde.

“We hebben de pijp nu zo simpel mogelijk gemaakt. De consequentie was dat we het scherm naar voren moesten brengen en dat het op zichzelf moest drijven”, legt Slat uit. Daarvoor gebruikt The Ocean Cleanup een kurklijn zoals je die ook in een wedstrijdzwembad tegenkomt.

Maar de drijvers steken slechts een centimeter of tien boven het water uit. Het plastic kan er dus overheen. Daar heeft The Ocean Cleanup al een oplossing voor: grotere drijvers die een muur van een halve meter hoog vormen.